Jednym z fundamentów, które wpływają na decyzje i rozwój młodego człowieka jest m.in. tożsamość osobowa. Rozumiana jako poczucie spójności i ciągłości samego siebie – w pierwszej kolejności jest kształtowana przez rodziców. Ze względów psychologicznych, to ustalenie ojcostwa/ macierzyństwa może być istotnym czynnikiem wpływającą na tożsamość dziecka właśnie.
Po pierwsze, ustalenie ojcostwa/ macierzyństwa pozwala na określenie władzy rodzicielskiej, nazwiska, wysokości alimentów, spadku czy budowanie tożsamości. Po drugie, czasem rodzic wytacza powództwo przeciwko swojemu pełnoletniemu dziecku o świadczenia alimentacyjne/sprawowanie opieki.
Ze względu na dużą złożoność obu zagadnień, w pierwszej kolejności omówimy powództwo, które nie jest skierowane w stronę dziecka.
Ojcostwo i macierzyństwo to niezwykle delikatne zagadnienia, z którymi mamy do czynienia w przypadku narodzin dziecka. Na podstawie Art. 62 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego można wyróżnić kilka przypadków, kiedy ojcostwo jest domniemane:
W przypadku, gdy nie można mówić o domniemaniu ojcostwa, może mieć miejsce uznanie dziecka przez ojca. Na podstawie Art. 73 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, wniosek może być złożony wspólnie z matką dziecka lub też samodzielnie przez ojca, jednak matka w ciągu 3 miesięcy powinna potwierdzić ojcostwo. Wniosek o uznanie dziecka może być złożony jeszcze przed urodzeniem dziecka.
Jeżeli natomiast dochodzi do zaprzeczenia ojcostwa, matka ma prawo wnieść pozew o ustalenie ojcostwa do Sądu Rejonowego. Pozew musi być wniesiony do Sądu Rejonowego miejsca zamieszkania dziecka i matki, ale nie później niż 6 miesięcy od porodu. Po tym czasie z pozwem może wystąpić prokurator, ale tylko ze względu na szczególne dobro dziecka.
Jedynym rozwiązaniem, aby ustalić ojcostwo może być pozwanie do Sądu Rejonowego. Podczas sprawy sądowej dochodzi do: ustalenia ojcostwa, nazwiska, określenia władzy rodzicielskiej, a także określenia alimentów na dziecko oraz matkę za czas ciąży, porodu oraz połogu. Podczas rozprawy powoływani są świadkowie. Pozwany ma prawo bronić się w procesie ( kobieta i mężczyzna musieli ze sobą współżyć w terminie pomiędzy 180 a 300 dni przed urodzinami dziecka).
Jeżeli w procesie nie dojdzie do ustalenia ojcostwa, Sąd ma prawo wydać nakaz wykonania badania genetycznego DNA. W przypadku, gdy jest utrudniony kontakt z pozwanym, kurator zajmuje się poszukiwaniami pozwanego. Pozwany nie ma jednak obowiązku stawienia się na rozprawie. Jeśli pozwanego nie ma w sądzie, wówczas to po stronie matki leży odpowiedzialność udowodnienia, że pozwany jest ojcem. Jest możliwe ustalenie ojcostwa na pierwszej rozprawie.
Medycyna pozwala również na poczęcie dziecka w wyniku zapłodnienia in vitro w związku partnerskim/ małżeńskim. W takiej sytuacji może mieć miejsce uznanie ojcostwa jeszcze przed narodzinami dziecka w Urzędzie Stanu Cywilnego. Uznanie ojcostwa jest ważne 2 lata. Po tym czasie oświadczenie wygasa. Jeśli jednak para w dalszym ciągu będzie starać się o dziecko, wniosek o uznanie ojcostwa należy ponownie złożyć przed kierownikiem Urzędu Stanu Cywilnego.
Jeżeli natomiast w ciągu 2 lat, matka wejdzie w związek małżeński z innym mężczyzną, nie jest możliwe domniemanie pochodzenia dziecka z małżeństwa. W takiej sytuacji to oświadczenie złożone podczas procedury in vitro ma pierwszeństwo przed domniemanym pochodzeniem dziecka z małżeństwa.
W Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym znajdziemy zapis, że ustalenie macierzyństwa jest możliwe, gdy:
Zapraszamy do kontaktu pod poniższym numerem.
+48 600 888 848
dagmara@dbadwokat.pl Pon – Pt 9:00-17:00
